Multimedia

Oteiza Museoak produzitutako ikus-entzunezko honek Oteizak erregistratutako Super 8ko irudiak biltzen ditu, bai ekainaren 12tik 18ra bitartean Apostoluen frisoa jartzeko prozesukoak, bai urte bereko urriaren 21ean Pietatea instalatzeko prozesukoak; instalazio horiek osatu zuten Jorge Oteizak Arantzazuko Basilikako fatxadan egindako esku-hartzea. Edizio honen gidoia eta irudi-aukeraketa Elena Martinena da; soinuzko pieza Xabier Erkiziak egina da, eta berak editatu du azken muntaketa Tamara Garcia Iglesiasekin batera. Digitalizazio prozesua Elías Querejeta Zinema Eskolak egin du. Ikus-entzunezkoak 24 minutuko iraupena du, nahiz hemen bi soinu-muntaketa desberdinekin erreproduzitzen den.

Andoni Egañaren bertsoa, “Agiña” ikus-entzunezko piezan sartzeko erregistratua. Maria Sanchez artistak egin pieza hori Oteiza Museoak eta Uharteko Arte Garaikideko Zentroak produzitu dute, eta Nafarroako Kutxa Fundazioaren eta La Caixa Fundazioaren laguntza izan du.

Grabazio honek Jorge Oteiza eta Javier Saenz de Oizak Bilboko Alondegiko eraikinaren estalkira 1988ko urtearen amaiera aldean egin bisitaren parte bat jasotzen du. Une horretan, kulturgune berri bat sortzeko proiektuan ari ziren lanean, Juan Daniel Fullaondorekin batera; hark “arte fabrika” handi bat izan behar zuen, Bilboko hiria, jasandako desindustrializazio prozesuaren ondotik, kultura eta ekonomia aldetik atzera piztearren. Proiektuak kontzeptualizazio eta garapen maila handia iritsi zuen sustatzaileen aldetik, baina azkenean eraikitzeke geratu eta bete behar zituen eginkizunak ase gabe geratu ziren. Irudiotan, obretarako bisitaren parte bat eta sortzaile biek bere proiektua hartu behar zuen orubearen aurrean izan zuten elkarrizketa ditugu jasota.

“Neuretzat ez beste inorentzat idazten dut”, diosku Jorge Oteizak ikus-entzunezko honetan, poesiaren eta idaztearen zentzuaren, Mallarmerekin izan zuen harremanaren eta orri zuriak eragin gozamenaren gaineko gogoetan ari dela. Oteizarentzat poesia sagaratua da. “Prosari barre egin diezaiokegu, poesiari, berriz, inoiz ez”, dio eskultore eta poetak.

Ikus-entzunezkoa, Jorge Oteizak eskulturaren zentzua, bere poesia-sorkuntzaren funtsezko alderdiak, izaki estetikoaz zuen kontzepzioa eta indoeuropar aurreko euskararen sustraietarako bere hurbilketak azaltzen dituen grabazioen zenbait zati jasotzen dituena. Catalunya-La Pedrera Fundazioaren eta Oteiza Fundazioaren produkzioa.

“Ametsek galdu egin dute borroka. Ni ameslaria izan naiz bizitza osoan zehar, eta bizitza osoa galtzen eman dut”, dio Jorge Oteizak, “Existe Dios al Noroeste” bere obraren aurkezpenean zehar 1990ean egindako bideo honetan. “Nire porrotak oso-oso larriak dira, nik une historiko guztietan nire herrialdeari zerbitzatzeko modua bilatu badut, konta ezin ahalako nire porrotak herrialdearen galerak dira”. 1966an Donostian sortutako Gaur taldeko artisten esperientziari buruz ere ari da Oteiza, “herrialde hobe baten ametsa” partekatu baitzuten. “Herrialdea izan zitekeena galdu dugu. Hori dramatikoa da”.

“Artistikoki, denborak izugarrizko beldurra dio espazioari. Artearen historia osoa denbora espazializatzeko moduak dira”, diosku Jorge Oteizak, faktore bi horiek, denborak eta espazioak, historian zehar, bere obretan eta Bergson eta Walter Benjamini dagokienez izan duten erlazioa aztertzean. Oteizaren Altzuzako estudioan dago grabatuta, laurogeiko urteen amaiera aldean. Oteiza Artxiboko grabazioetatik datorren jatorrizko dokumentua

Jorge Oteizak azaldu egiten du poesiak bere obraren barnean duen zentzua, eta hitzak nola lagundu dion “ni inkomunikatzeko”. “Nik ez dut inorentzat idazten, niretzat bakarrik idazten dut, poesia gauza sakratua da”, dio Oteizak 1990ean, “Existe Dios al Noroeste” poema-liburuaren aurkezpenean zehar egindako grabazio honetan

Asier Mendizabal artistarekiko ikus-entzunezko elkarrizketa, 2018ko martxoaren 22tik ekainaren 3ra bitartean Oteiza Museoak produzitutako haren “Makotu” erakusketa-proiektua dela eta

Oteiza Museoaren sorrera deskribatzeko bideoa. Jorge Oteizak bere obra eta pentsamendu estetikoa azaltzen ditu.

OTEIZA. Eskultura Katalogo Arrrazoitua obraren aurkezpena. Parte hartzaileak: PIlar Oteiza, Jorge Oteizaren oinordekoa; Gregorio Diaz Ereño, Oteiza Museoaren zuzendaria; Rafael Moneo, Oteiza Fundazioaren presidentea; Uxue Barkos, Nafarroako lehendakaria eta Txomin Badiola, obraren egilea. Oteiza Museoa, 2016ko Otsailaren 15a.